Na czym polega dywersyfikacja portfela inwestycyjnego?

Nawet podczas rozgrywki w pokera, uczestnicy rzadko decydują się na zagrywkę all in. Inwestorzy także sporadycznie lokują cały swój kapitał w jednym instrumencie. Żeby zmniejszyć ryzyko stosuje się dywersyfikację portfela. Co to za strategia i jak może przebiegać?

Nikt nie decyduje się na inwestowanie, aby stracić swoje oszczędności. Każdy robi to z myślą o zysku, jednak nie można zapominać, że zarówno rynek giełdowy, jak i pozagiełdowy to ryzyko straty. Dlatego, żeby uchronić się przed utratą całego kapitału, inwestorzy dzielą środki i lokują je w różnego rodzaju instrumenty. Dowiedz się jak przeprowadzić skuteczną dywersyfikację inwestycji.

Dywersyfikacja portfela – definicja

Gdyby inwestowanie było łatwym sposobem na pomnożenie majątku, nikt nie zakładałby lokat, a wszystkie środki lokował na giełdzie albo rynkach OTC. Statystyki pokazują jednak, że większość inwestorów musi liczyć się ze stratami. Dobitnie pokazują to dane opublikowane przez Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, z których wynika, że około 80% klientów inwestujących na popularnym rynku Forex, ponosi stratę.

Aby uniknąć sytuacji, w której wszystkie Twoje oszczędności przepadają wskutek jednej złej decyzji inwestycyjnej, powszechną zasadą lokowania środków jest ich dywersyfikacja. Ogół instrumentów, które są w Twoim posiadaniu, nazywa się portfelem inwestycyjnym. W związku z tym dywersyfikacja portfela to podział środków i ulokowanie ich w kilka grup instrumentów, w celu zmniejszenia ryzyka straty.

Sens dywersyfikacji inwestycji opiera się na założeniu, że praktycznie niemożliwa jest sytuacja, w której wszystkie instrumenty finansowe jednocześnie przynoszą stratę. Dlatego nawet jeżeli zdarzy się, że instrument A okaże się nietrafioną inwestycją, straty zrekompensuje zysk ze środków ulokowanych w instrumencie B.

Jak stworzyć portfel inwestycyjny?

Wolnymi aktywami możesz dysponować na wiele sposobów i w różnym celu. Dla niektórych najważniejsza będzie ochrona kapitału, a więc zapobieganie utracie wartości pieniądza z racji inflacji. Inni mogą uczynić z inwestowania swój sposób na życie, jednak z pewnością będzie się to wiązać z lokowaniem pieniędzy w wielu instrumentach o dużym potencjale zysku, ale równocześnie także straty.

Jakie jednak masz możliwości jako inwestor? Odpowiedzi można szukać wszędzie i nie ograniczać się jedynie do rynku finansowego. W Polsce najwięcej osób wkłada pieniądze na lokaty i rachunki oszczędnościowe, jednak przede wszystkim dominuje lokowanie środków w nieruchomości. Oprócz tego przedmiotem inwestycji mogą być m.in. dzieła sztuki, startupy, antyki, metale oraz instrumenty finansowe jak akcje, obligacje, waluty, kryptowaluty, fundusze ETF, itp. Wreszcie wielu specjalistów inwestycyjnych zaleca inwestycję w samego siebie, np. w postaci kursu, który zapewni Ci specjalizację w danej branży, a w konsekwencji lepszą pracę i zarobki.

Modele dywersyfikacji portfela

Wspomnieliśmy już, że inwestowanie może mieć zarówno zachowawczy, jak i agresywny przebieg. Dotyczy to również budowania własnego portfela inwestycyjnego. Drugi aspekt, który należy uwzględnić przy tworzeniu własnego portfela to czas. Zwłaszcza w przypadku lokowania pieniędzy w stosunkowo bezpieczne rozwiązania jak np. obligacje, należy przygotować się na co najmniej kilkuletnie oczekiwanie na zyski, wynikające z danych produktów finansowych.

Zrównoważony model dywersyfikacji portfela opracował znany amerykański inwestor Christopher H. Browne, który zaleca podział środków na:

• akcje,
• obligacje krótkoterminowe i długoterminowe,
• złoto inwestycyjne.

Bardzo zbliżony schemat proponuje inny doświadczony inwestor Meb Faber, który zaleca ponadto inwestowanie w nieruchomości. Kupowanie lokali pod wynajem, obligacje oraz złoto to od lat inwestycje obarczone najmniejszym ryzykiem. Jak zatem wygląda agresywny model dywersyfikacji portfela papierów wartościowych?

Podczas gdy z bezpiecznego modelu inwestorzy zarabiają średnio 3-4% w skali roku, tak np. słynny Warren Buffett potrafił zyskać nawet 12%. Żeby osiągnąć taki rezultat konieczne jest zainwestowanie w instrumenty obarczone większym ryzykiem, jak np. ETF-y, akcje pojedynczych spółek, kontrakty na surowce, obligacje korporacyjne czy inne instrumenty dostępne na rynkach giełdowych i pozagiełdowych.

Są też rozwiązania pośrednie, w przypadku których do poważnych rynkowych wahań dochodzi stosunkowo rzadko. Przykładem może być ryzyko portfela kredytowego. Banki udzielają pożyczek o różnym stopniu ryzyka, począwszy od bezpiecznych kredytów hipotecznych, na pożyczkach gotówkowych kończąc. Tylko w obrębie portfela kredytowego można dokonać dywersyfikacji, rozdzielając inwestowane środki na bezpieczniejsze i bardziej ryzykowne rozwiązania.

Niemniej dywersyfikacja portfela papierów wartościowych czy też innych sposób lokowania kapitału to przede wszystkim kierowanie się rozsądkiem oraz cierpliwością. Połączenie tych dwóch cech może zaowocować zminimalizowaniem ryzyka straty i optymalizacją zysku. Często jednak wymaga korzystania z rozwiązań długoterminowych, które korzyści zapewnią dopiero w perspektywie kilku lat. Z tego względu zarówno sama dywersyfikacja, jak i ogólnie decyzja o inwestowaniu powinna być zaplanowana, a środki ulokowane w poszczególnych instrumentach finansowych wolne od wszelkiego rodzaju zobowiązań.